Обращение Президента Н.А.Назарбаева к народу Казахстана

(Астана, 15 августа 2007 года)

Дорогие соотечественники!

18 августа нам предстоит избрать новый состав Мажилиса и маслихатов.

Почти месяц идет активная предвыборная борьба. Всем партиям обеспечены равные условия и возможности для агитации.

Выборы 18 августа станут заключительным актом конституционной реформы и точкой отсчета новой политической истории Казахстана.

Мы были вместе все эти годы. Мы все помним годы кризиса, когда всем нам пришлось туже затянуть пояса.

Избрав модель сильной президентской республики, мы пошли на быстрые и жесткие экономические реформы, построили независимое государство, вывели страну из кризиса, построили новую столицу – Астану, не дали возникнуть политическому хаосу и гражданским распрям. Несмотря ни на что мы сохранили стабильность, мир и согласие в обществе.

Именно так была создана основа для успешного экономического развития.

Сегодня те трудности позади. Сегодня Казахстан динамично развивается. Наша страна в числе чемпионов по темпам экономического развития.

В Стратегии развития до 2030 года четко сказано, что наш выбор – это рыночная экономика и политическая демократия. Мы двигались вперед по принципу "сначала – экономика, потом – политика". Это было правильно.

Мы не собираемся консервировать ситуацию, хотя такие советы мне приходилось слышать. Мы осуществляем стратегическое продвижение к демократии, развиваем конкурентное политическое поле.

Поэтому в Конституцию, после тщательного обсуждения в обществе, были внесены исторические изменения, которые усилили роль Парламента и политических партий.

Многие полномочия Президента перешли к Парламенту, мы подняли роль маслихатов как органов местного самоуправления.

В ходе реформы усилена система защиты прав граждан в системе правосудия. Судьи подбираются Высшим судебным советом, состоящим из депутатов Парламента, опытных судей и политиков. Состав Верховного суда назначается Сенатом. Принципиальным шагом стало введение судебного санкционирования ареста, а также суда присяжных. Таким образом, усилена независимость судебной ветви власти.

Развитие гражданских институтов становится гарантом соблюдения общественных интересов. Гражданское общество – это "гражданская оборона" против коррупции и бюрократии.

Конституционный статус и право избирать депутатов получила Ассамблея народа Казахстана.

Дорогие казахстанцы!

18 августа наш народ должен сдать экзамен на демократическую зрелость. Мы должны показать всему миру, что достойны той свободы, которая открылась и стала доступной благодаря политической реформе.

Следует помнить, что демократия и законность - вещи неразделимые. Одно не может существовать без другого. Именно на этом основана подлинная политическая культура.

Нельзя, чтобы новая казахстанская демократия
>и выборы были использованы как катализатор дестабилизации и социальных конфликтов. И мы этого не допустим, потому что это поставило бы под угрозу демократические завоевания последнего времени и могло бы привести к откату назад в политическом развитии.

Поэтому я уверен, что предстоящие выборы пройдут в спокойной обстановке, в атмосфере цивилизованного политического выбора. Для развития и процветания страны нам нужна консолидация общества вокруг главных национальных приоритетов - это мир, это стабильность, это согласие!

За это должен чувствовать свою ответственность каждый казахстанец.

Уважаемые казахстанцы!

Призываю всех прийти 18 августа на избирательные участки и отдать свой голос и выполнить свой гражданский долг.

Я уверен, что вы проголосуете за новый Казахстан, за демократию и развитие, за конкурентоспособность нашей нации! Именно это приведет к достатку и благополучию каждой семьи, каждого казахстанца. Вы проголосуете за гордое будущее наших детей!

Вместе сделаем правильный выбор! Выбор в пользу продолжения курса мира и процветания.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына үндеуі

Қадірлі отандастарым менің!

Менің сіздерге сөз арнауымның мәні мынада: осы сенбіде біздің бәріміздің де елдік сынына түсер шағымыз туды.

18 тамыз күні біз Мәжілістің және мәслихаттардың жаңа құрамын сайлаймыз.

Бір айға жуық уақыттан бері сайлауалды бәсеке жүріп жатыр. Барлық партияларға үгіт-насихат жүргізу үшін тең дәрежеде жағдай туғызылды.

18 тамыз күнгі сайлау конституциялық реформаның нық бекуі мен Қазақстанның жаңа саяси дәуірінің басталысы болмақ.

Біз шашау шықпай, бір тілектің үстінде осы күнге жеттік. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы "тар жол, тайғақ кешу" бәріміздің де есімізде. Күндіз тапқаныңды түнде асаған түлкіқұрсақ кезең еді ол.

Дамудың күшті президенттік билік үлгісін таңдау арқылы біз қатаң қалыпты экономикалық реформаны жедел түрде жүзеге асырдық, тәуелсіз мемлекет құрдық, елімізді дағдарыстан алып өттік, жаңа елордамыз – Астананы тұрғыздық. Саяси берекетсіздік пен алакөздіктен, өзара жаға жыртысудан аулақ бола білдік, қоғамымызда тұрақтылық, бейбітшілік пен келісімді қамтамасыз еттік.

Міне, бүгінгі экономикалық өркендеуіміз осындай сындарлы соқпақты бастан кешкен.

Бір бейнеттің – жүз зейнеті бар деген осы. Қазір Қазақстан әр салада аса қарқынды дамып отыр. Біздің еліміз экономикалық даму жағынан әлемде жеңімпаздар сапында келеді.

Осы темірқазық жұлдызындай болған алған бағытымыздан қайтқан емеспіз. Біз демкоратияға стратегиялық тұрғыда ілгерілей береміз. Саясат алаңынының аясын тең бәсекелестікке айналдырамыз.

2030 жылға дейінгі даму Стратегиясында біз нарықтық экономика мен саяси демократияны таңдайтынымызды анық айттық. Біз "алдымен – экономика, саясат – сонан кейін" деген қағиданы ұстандық. Бұл дұрыс қадам болды.

Сондықтан Ата Заңымызға барша жұртшылықтың терең талдауы, келелі кеңесінен соң Парламент пен саяси партиялардың салмағын арттыратын тарихи өзгерістер енгізілді.

Президенттің көптеген өкілеттіктері Парламентке өтті, жергілікті өзін-өзі басқару органдары ретінде мәслихаттардың рөлі арттырылды.

Реформа барысында сот әділдігі жүйесіндегі азаматтарды қорғау жүйесі күшейді. Енді судьялар Парламент депутаттарының, тәжірибелі соттар мен саясаткерлерден құралған Жоғарғы сот кеңесімен іріктеледі. Қылмыскерді тұтқынға алу құқын сот жүйесіне беру, алқабилер сотын енгізу қағидатты қадам болды. Сөйтіп, биліктің сот тармағының тәуелсіздігі артты.

Азаматтық институттарды дамыту қоғамдық мүддені қорғау үшін қызмет етеді. Азаматтық қоғам – сыбайлас жемқорлық пен бюрократияға қарсы "азаматтық бекем қорғанысқа" айналады.

Қазақстан халқы Ассамблеясы жаңа Конституциялық мәртебе мен депутаттар сайлау құқына ие болды.

Қадірлі қазақстандықтар!

18 тамыз күні біздің халқымыз демократиялық құндылықтарды қадірлеуіміз қандай дәрежеде деген сынақтан өткелі отыр. Біз әлем жұртшылығына саяси реформаның арқасында қол жеткізген еркіндігіміз бен бостандығымызға лайықты елміз дегенді айқын дәлелдеуге тиіспіз.

Демократия мен заңдылық қосөрім бірлікте. Бірінсіз бірі толыққанды тірлік кеше алмайды. Міне, саясаттағы шынайы мәдениеттің негізі осында жатыр.

Жаңа қазақстандық демократия мен сайлауды берекесіздік пен әлеуметтік жанжалға айналдыруға негіз жоқ. Біз өз қолымызбен қалыптастырған демократиялық құндылықтарға қатер төндіруге, саяси дамуымызда кері кетуге ешқашан жол бермейміз.

Сондықтан да мен алда тұрған сайлаудың өркениетті деңгейде, салиқалы да сабырлы өтетініне сенімдімін.

Еліміздің өркендеуі мен дамуы үшін бізге ұлттық негізгі құндылықтарымыз – бейбітшілік пен тұрақтылықты, өзара сенімділікті қамтамасыз ету ауадай қажет.

Әр қазақстандық осы істегі өзінің жеке жауапкершілігін сезінуі тиіс.

Құрметті қазақстандықтар!

Барлық отандастарымызды 18 тамыз күні сайлау бөлімшелеріне келіп, дауыс беруге, сөйтіп, азаматтық парызды өтеуге шақырамын.

Сіздер сол күні жаңа Қазақстан үшін, оның демократиясы мен қуатты дамуы үшін және бәсекелестікке қабілетті біздің ұлтымыз үшін дауыс беретіндеріңізге сенемін. Дәл солай еткенде ғана әрбір отбасы, әрбір қазақстандық әл-ауқаттың артуы мен игілікке жететін болады.

Сіздер сол күні балаларыңыздың жарқын болашағы үшін дауыс бересіздер.

Біз бірігіп қана өте дұрыс таңдау қабылдай аламыз. Ол таңдау бейбіт өмір мен берекелі еңбектің бағытын қолдай беру болатынына сенемін.