Русские классики в опале у Минобразования Таджикистана?
20:31 13.01.2015
Минобразования Таджикистана решило не включать русских классиков в список рекомендуемой для таджикских школьников литературы.
Министерство образования и науки Таджикистана предложило школьникам список книг, которые они должны прочитать во время зимних каникул, которые в этом году в Таджикистане продлятся один месяц – до 1 февраля.
Как сообщили "АП" в министерстве, ответственные лица подготовили список книг, которые есть в школьных библиотеках. "Также составлен список книг, которые отсутствуют в библиотеках, и мы в текущем году их напечатаем и обеспечим ими все школьные библиотеки", - отмечает источник.
Список рекомендуемой литературы для учащихся первых классов таджикских школ выглядит таким образом:
1. О.Аминзода:"Ман ҳам шудам мактабхон"
2. Н.Бақозода: "Алифбои дилкушо"
3. Н.Бақозода. "Озода шав"
4. А.Бобоҷон: "Мусича"
5. А.Шарифӣ: "Тӯбча"
6. Б.Насриев: "Гурги ланг ва бузичаи доно"
7. "Афсонаҳо", №1, соли 2007
8. С.Айнӣ: "Дар зимистон"
9. С.Султон: "Тоҷи сари мо модар"
10. Б.Раҳимзода: "Муштоқи наврӯз"
Второй класс
1. А.Баҳорӣ: "Себи тиллоӣ"
2. А.Зулфия: "Зочаи хушрӯи ман"
3. Г. Келдӣ: "Девори сабз"
4. Г. Сулаймонӣ: "Лолаҳои дасти ман"
5. А.Воситзода: "Бачаҳои Баҳор"
6. С.Ҳасанзода: "Шодии Гулбаҳор", ҳикояҳо
7. "Афсонаҳои мардуми Чин", Гулгун, 2003
8. "Ватанам-Тоҷикистон", маҷмӯаи шеърҳо
9. Л.Кеҷаева: "Сандуқчаи марворид"
10. "Чистонҳо", нашри 2004
11. У.Раҷаб: "Нинӣ чӣ ном дорад?"
12. А. Баҳорӣ: "Тирамоҳи зарин"
13. Г. Сулаймонӣ: "Очам хамир мекунад"
Третий класс
1. Г. Келдӣ: "Борони бесаранҷом"
2. Г. Сулаймонӣ: "Чил кокули бозингар"
3. М.Ғоиб: "Афсона сесона се мурғи дари хона"
4. Н.Розиқ: "Гулбоғ"
5. А.Сидқӣ: "Олимҷон мактабхон шуд"
6. "Парчами Тоҷикистон", маҷмӯаи шеърҳо
7. А.Маҳмадшоҳ: "Моҳак ва Бобоҷон"
8. А.Азиз: "Баҳор омад", маҷмӯаи ҳикояҳо, 2012
9. Нашрияҳои бачагона "Боғи дониш", "Гулгун", 2012
10. "Рангинкамон", моҳномаи адабию фарҳангӣ барои мактаббачагон, 2013
11. А.Лоҳутӣ: "Дӯстӣ" (ду ҳикоя)
12. Г.Сулаймонӣ: "Шаддаи марҷон"
13. М.Миршакар: "Баҳори тобистон"
Четвертый класс
1. К.Латофат: "Лолаарӯсак"
2. Б.Мирзо: "Достак"
3. Шайх Баҳоӣ: "Муш ва гурба"
4. Н.Бақозода: "Дафтари мо кони 5"
5. Г. Келдӣ: "Калоба", маҷмуаи ҳикояҳо, 2014
6. Б.Собир: "Хӯша-хӯша, аз ҳар гӯша барои Анӯша", 2013
7. М.Пришвин: "Сӯзанаки кабуд", 1986
8. Латифаҳои халқи тоҷик "Кӯзаи равған", 2010
9. У.Раҷаб: "Чистонҳо", 2013
10. Даниэл Дефо: "Саеҳати Гулливер"
11. М.Бахтӣ: "Қиссаҳои соҳили Сурхоб"
12. А.Шукуҳӣ: "Қиссаи об"
Пятый класс
1. С.Айнӣ: "Аҳмади Девбанд"
2. С.Айнӣ: "Ятим"
3. Ф.Ниезӣ: "Димаи диловар"
4. А.Самадов: "Паррончакҳо"
5. Ҷ.Суҳайлӣ: "Гилеми кабуд"
6. Афсонаи "Алибобо ва чил роҳзан"
7. Ф.Муҳаммадиев: "Сози мунаввар"
8. "Подшоҳ ва духтари оҳангар", афсона
9. "Кӯзаи равған", афсона
10. Гулчине аз "Гулистон"-и Саъдӣ
11. А. Баҳорӣ: "Аҷоиботи Нодар"
12. "Насиҳат гӯш кун, ҷоно!" Маҷмуаи панду ҳикмат
13. Эраҷ Мирзо: "Қадри модар"
Шестой класс
1.Унсурулмаолӣ Кайковус: "Қобуснома"
2.Ҷумъа Одина: "Иншо дар мавзӯи озод"
3.Даниэл Дефо: "Робинзон Крузо"
4. Ҳ. Карим: "Маҷмӯаи ҳикояҳо"
5. Саъдии Шерозӣ: "Гулистон" (порчаҳо)
6. Носири Хусрав: "Сафарнома"
7. С.Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома", ҷилди 1-2
8. "Синбоди дарегард" (барои бачагони синни миена ва калони мактабӣ)
9. "Дувоздаҳ афсонаи халқҳои ҷаҳон" (барои бачагони синни мактабӣ)
10. Р. Киплинг: "Маугли"
11. Восифӣ: Ҳикоятҳо аз "Бадоеъ-ул-вақоеъ"
12. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо"
13. Фаридуддини Аттор: "Панду андарзҳо"
14. Низомии Ганҷавӣ: "Хайр ва Шар"
15. Ф.Муҳаммадиев: "Тири хокӯрда"
Седьмой класс
1. С.Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома"
2. Сайидои Насафӣ: "Баҳориет"
3. Восифӣ: Ҳикояҳо аз "Бадоеъ-ул-вақоеъ"
4. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо"
5. С. Улуғзода: "Ривояти суғдӣ"
6. Сорбон: "Ҷӯгӣ"
7. Достони "Бӯрондӯхт ва Искандар"
8. "Саргузашти Ҳотами Той"
9. Ғ. Мирзо: "Шеърҳои бачагона"
10. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Рустам ва Сӯҳроб"
11. С.Улуғзода: "Марги Ҳофиз"
12. Р.Ғамзатов: "Доғистони ман"
13. Ч.Айтматов: "Муаллими нахустин"
14. А.Баҳорӣ: "Сунбула"
15. Л. Шералӣ: "Хоки Ватан", "Забонгумкарда"
16. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Баҳористон"
Восьмой класс
1. С.Айнӣ. "Исени Муқаннаъ"
2. С.Айнӣ: "Қаҳрамони халқи тоҷик Темурмалик"
3. С.Улуғзода. "Қисмати шоир"
4. А.Баҳорӣ: "Маҷмӯаи ҳикояҳои фантастикӣ"
5. Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ: "Ашъор"
6. Низомии Ганҷавӣ: "Хусраву Ширин"
7. С. Турсун: "Се рӯзи як баҳор"
8. М. Турсунзода: "Қиссаи Ҳиндустон"
9. С. Улуғзода: "Достонҳо аз "Шоҳнома"-и Фирдавсӣ.
10. Носири Хусрав: "Сафарнома"
11. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Сиевуш"
12. Хоқонӣ "Харобаҳои Мадоин" (маҷмӯаи қасоид ва ғазалиет)
13. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Рустам ва Сӯҳроб"
14. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Ҷанги Рустам бо Исфандиер"
15. Фирдавсӣ: Достони "Марги Рустам"
16. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Сиевуш" (бо расмҳои ранга)
17. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Ҷанги Рустам бо Деви сапед"
18. Умари Хайем: "Наврӯзнома"
19. Амир Хусрав: "Дувалронӣ ва Хизрхон"
20. Низомии Ганҷавӣ: "Ҳафт пайкар"
21. Умари Хайем: Рубоиет
22. Носири Хусрав: "Ашъори баргузида"
23. Абдураҳмони Ҷомӣ: Ғазалиет
24. Хусрави Деҳлавӣ: "Гулчини ғазалиет"
25. Саноии Ғазнавӣ: "Маҷмӯаи ашъори панду ахлоқии шоир"
Девятый класс
1.Саъдии Шерозӣ: Куллиет (иборат аз чаҳор ҷилд)
2. Саъдии Шерозӣ ""Бӯстон"
3. Саъдии Шерозӣ: Гулчине аз "Гулистон"
4. Саъдии Шерозӣ: "Гулистон"
5. Камоли Хуҷандӣ: "Девон"
6. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини асарҳо
7. Ҳусайн Воизи Кошифӣ: "Анвори Суҳайлӣ"
8. С.Улуғзода: "Ривояти суғдӣ"
9. Ҳикояҳо аз "Маснавии Маънавӣ"-и Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ
10. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Баҳористон"
11. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Юсуф ва Зулайхо"
12. Ҳофизи Шерозӣ: "Куллиет"
13. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо"
14. Убайди Зоконӣ: "Мӯш ва гурба"
15. Убайди Зоконӣ: "Мутоибот"
16. С. Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома"
17. А. Афсаҳзод: "Абдураҳмони Ҷомӣ"
18. С. Улуғода: "Восеъ"
19. Ҷалолиддини Рӯмӣ: "Девони кабир"
20. А. Самад: "Паррончакҳо"
21. Алишер Навоӣ: "Хасат-ул-мутаҳайирин"
Десятый класс
1. Аҳмади Дониш: ҳикояҳо аз "Наводир-ул-вақоеъ"
2. Аҳмади Дониш: ҳикоят дар бораи "Шукурбеки дузд"
3. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз рӯзгори адибон
4. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз сафарҳои Россия
5. Суҳбатҳои Дониш бо донишмандони Россия
6. С.Айнӣ: Восифи ва хулосаҳои "Бадоеъ-ул-вақоеъ"
7. Нақибхон Туғрал: "Ғазалиети шоир"
8. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини ғазалиети шоир
9. Шамсиддин Шоҳин: Бадоеъ-ус-саноеъ"
10. Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ: достони "Комде ва Мадан"
11. Камолиддин Биноӣ: Достони "Беҳрӯзу Баҳром"
12. Абдураҳмон Мушфиқӣ: "Ғазалиет"
13. Абдураҳмон Мушфиқӣ: "Девони мутоибот"
14. Соиби Табрезӣ: "Девони ғазалиет"
15. Сайидои Насафӣ: "Мухаммас ва ғазалиети баргузида"
16. Шавқати Бухороӣ: "Девони ғазалиет"
17.Фитрати Зардӯзии Самарқандӣ: Достони "Толибу Матлуб"
18.Фахриддини Гургонӣ: "Вис ва Ромин"
19. Муҳаммад ибни Яъқуб: "Барзунома"
20. Мухтори Ғазнавӣ: "Шаҳриернома"
21. Абдулқодири Бедил: достони "Комде ва Мадан"
22. Абдулқодири Бедил: Гулчини рубоиет
23. Абдулқодири Бедил: "Тасвири табиати кӯҳистони Байрот"
24. Зебуннисо: Ғазалиет
Одиннадцатый класс
1. С.Айнӣ: "Еддоштҳо", қисми 1-2
2. С.Айнӣ: "Еддоштҳо", қисми 3-4
3. С.Айнӣ: "Қаҳрамони халқ тоҷик Темурмалик"
4. С.Айнӣ: " Исени Муқаннаъ"
5. С.Айнӣ: повести "Марги судхӯр"
6. С.Айнӣ: "Мактаби куҳна"
7. С. Айнӣ: "Одина"
8. А.Лоҳутӣ: "Ашъори шоир"
9. М.Турсунзода: Достони "Ҷони ширин"
10. Шеърҳои бачагонаи А.Лоҳутӣ
11. А.Лоҳутӣ: "Еддоштҳо"
12. А.Лоҳутӣ: "Ашъор"
13. М. Турсунзода: "Қиссаи ҳиндустон"
14. М. Турсунзода: "Ман аз шарқи озод"
15. М. Турсунзода: "Садои Осие"
16. М. Турсунзода: "Модарнома"
17. М. Турсунзода: достони "Духтари муқаддас"
18. М. Турсунзода: Гулчини ашъор
19. Пулод Толис: "Тобистон"
20. Т. Асирӣ: "Гулчини ашъор"
21. С. Айнӣ: "Марги судхӯр"
22. Ҷ. Икромӣ: "Духтари оташ"
23. Ҷ. Икромӣ: "Дувоздаҳ дарвозаи Бухоро"
24. Ҷ. Икромӣ: "Тахти вожгун"
25. Ҷ. Икромӣ, Ҳ.Назаров "Саргузашти Сафармахсум"
26. С. Улуғзода: "Восеъ"
27. А.Лоҳутӣ: "Ғалабаи Таня"
28. Р.Ҷалил: "Шӯроб"
29. Л. Шералӣ: "Модарнома
30. А. Самад: "Гардиши девбод".
Как видно из списка, произведения русских классиков практически полностью исключены из рекомендаций Минобразования – в списке есть только "Синий лапоть" Михаила Пришвина.
Однако, в списке есть рекомендация для второклашек - прочитать "Народные сказки Китая" ("Афсонаҳои мардуми Чин", Гулгун, 2003), и для шестиклашек – "Сказки народов мира".
Также рекомендовано прочесть книги Чингиза Айтматова "Первый учитель" (Ч.Айтматов, "Муаллими нахустин"), "Мой Дагестан" Расула Гамзатова, а также произведения Даниэля Дефо – "Приключения Гулливера" и "Робинзон Крузо", а также "Маугли" Киплинга.
Все остальные рекомендации относятся только к представителям таджикской литературы.
Между тем, школьные учителя на время столь продолжительных каникул также не останутся без дела - согласно решению Минобразования и науки, школьные учителя будут повышать свои знания на курсах повышения квалификации. Им также поручено прочесть книгу Эмомали Рахмона "Таджики в зеркале истории".
13.01.2015
|
