Русские классики в опале у Минобразования Таджикистана? 20:31 13.01.2015
Минобразования Таджикистана решило не включать русских классиков в список рекомендуемой для таджикских школьников литературы. Министерство образования и науки Таджикистана предложило школьникам список книг, которые они должны прочитать во время зимних каникул, которые в этом году в Таджикистане продлятся один месяц – до 1 февраля.
Как сообщили "АП" в министерстве, ответственные лица подготовили список книг, которые есть в школьных библиотеках. "Также составлен список книг, которые отсутствуют в библиотеках, и мы в текущем году их напечатаем и обеспечим ими все школьные библиотеки", - отмечает источник.
Список рекомендуемой литературы для учащихся первых классов таджикских школ выглядит таким образом: 1. О.Аминзода:"Ман ҳам шудам мактабхон" 2. Н.Бақозода: "Алифбои дилкушо" 3. Н.Бақозода. "Озода шав" 4. А.Бобоҷон: "Мусича" 5. А.Шарифӣ: "Тӯбча" 6. Б.Насриев: "Гурги ланг ва бузичаи доно" 7. "Афсонаҳо", №1, соли 2007 8. С.Айнӣ: "Дар зимистон" 9. С.Султон: "Тоҷи сари мо модар" 10. Б.Раҳимзода: "Муштоқи наврӯз"
Второй класс 1. А.Баҳорӣ: "Себи тиллоӣ" 2. А.Зулфия: "Зочаи хушрӯи ман" 3. Г. Келдӣ: "Девори сабз" 4. Г. Сулаймонӣ: "Лолаҳои дасти ман" 5. А.Воситзода: "Бачаҳои Баҳор" 6. С.Ҳасанзода: "Шодии Гулбаҳор", ҳикояҳо 7. "Афсонаҳои мардуми Чин", Гулгун, 2003 8. "Ватанам-Тоҷикистон", маҷмӯаи шеърҳо 9. Л.Кеҷаева: "Сандуқчаи марворид" 10. "Чистонҳо", нашри 2004 11. У.Раҷаб: "Нинӣ чӣ ном дорад?" 12. А. Баҳорӣ: "Тирамоҳи зарин" 13. Г. Сулаймонӣ: "Очам хамир мекунад"
Третий класс 1. Г. Келдӣ: "Борони бесаранҷом" 2. Г. Сулаймонӣ: "Чил кокули бозингар" 3. М.Ғоиб: "Афсона сесона се мурғи дари хона" 4. Н.Розиқ: "Гулбоғ" 5. А.Сидқӣ: "Олимҷон мактабхон шуд" 6. "Парчами Тоҷикистон", маҷмӯаи шеърҳо 7. А.Маҳмадшоҳ: "Моҳак ва Бобоҷон" 8. А.Азиз: "Баҳор омад", маҷмӯаи ҳикояҳо, 2012 9. Нашрияҳои бачагона "Боғи дониш", "Гулгун", 2012 10. "Рангинкамон", моҳномаи адабию фарҳангӣ барои мактаббачагон, 2013 11. А.Лоҳутӣ: "Дӯстӣ" (ду ҳикоя) 12. Г.Сулаймонӣ: "Шаддаи марҷон" 13. М.Миршакар: "Баҳори тобистон"
Четвертый класс 1. К.Латофат: "Лолаарӯсак" 2. Б.Мирзо: "Достак" 3. Шайх Баҳоӣ: "Муш ва гурба" 4. Н.Бақозода: "Дафтари мо кони 5" 5. Г. Келдӣ: "Калоба", маҷмуаи ҳикояҳо, 2014 6. Б.Собир: "Хӯша-хӯша, аз ҳар гӯша барои Анӯша", 2013 7. М.Пришвин: "Сӯзанаки кабуд", 1986 8. Латифаҳои халқи тоҷик "Кӯзаи равған", 2010 9. У.Раҷаб: "Чистонҳо", 2013 10. Даниэл Дефо: "Саеҳати Гулливер" 11. М.Бахтӣ: "Қиссаҳои соҳили Сурхоб" 12. А.Шукуҳӣ: "Қиссаи об"
Пятый класс 1. С.Айнӣ: "Аҳмади Девбанд" 2. С.Айнӣ: "Ятим" 3. Ф.Ниезӣ: "Димаи диловар" 4. А.Самадов: "Паррончакҳо" 5. Ҷ.Суҳайлӣ: "Гилеми кабуд" 6. Афсонаи "Алибобо ва чил роҳзан" 7. Ф.Муҳаммадиев: "Сози мунаввар" 8. "Подшоҳ ва духтари оҳангар", афсона 9. "Кӯзаи равған", афсона 10. Гулчине аз "Гулистон"-и Саъдӣ 11. А. Баҳорӣ: "Аҷоиботи Нодар" 12. "Насиҳат гӯш кун, ҷоно!" Маҷмуаи панду ҳикмат 13. Эраҷ Мирзо: "Қадри модар"
Шестой класс 1.Унсурулмаолӣ Кайковус: "Қобуснома" 2.Ҷумъа Одина: "Иншо дар мавзӯи озод" 3.Даниэл Дефо: "Робинзон Крузо" 4. Ҳ. Карим: "Маҷмӯаи ҳикояҳо" 5. Саъдии Шерозӣ: "Гулистон" (порчаҳо) 6. Носири Хусрав: "Сафарнома" 7. С.Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома", ҷилди 1-2 8. "Синбоди дарегард" (барои бачагони синни миена ва калони мактабӣ) 9. "Дувоздаҳ афсонаи халқҳои ҷаҳон" (барои бачагони синни мактабӣ) 10. Р. Киплинг: "Маугли" 11. Восифӣ: Ҳикоятҳо аз "Бадоеъ-ул-вақоеъ" 12. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо" 13. Фаридуддини Аттор: "Панду андарзҳо" 14. Низомии Ганҷавӣ: "Хайр ва Шар" 15. Ф.Муҳаммадиев: "Тири хокӯрда"
Седьмой класс 1. С.Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома" 2. Сайидои Насафӣ: "Баҳориет" 3. Восифӣ: Ҳикояҳо аз "Бадоеъ-ул-вақоеъ" 4. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо" 5. С. Улуғзода: "Ривояти суғдӣ" 6. Сорбон: "Ҷӯгӣ" 7. Достони "Бӯрондӯхт ва Искандар" 8. "Саргузашти Ҳотами Той" 9. Ғ. Мирзо: "Шеърҳои бачагона" 10. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Рустам ва Сӯҳроб" 11. С.Улуғзода: "Марги Ҳофиз" 12. Р.Ғамзатов: "Доғистони ман" 13. Ч.Айтматов: "Муаллими нахустин" 14. А.Баҳорӣ: "Сунбула" 15. Л. Шералӣ: "Хоки Ватан", "Забонгумкарда" 16. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Баҳористон"
Восьмой класс 1. С.Айнӣ. "Исени Муқаннаъ" 2. С.Айнӣ: "Қаҳрамони халқи тоҷик Темурмалик" 3. С.Улуғзода. "Қисмати шоир" 4. А.Баҳорӣ: "Маҷмӯаи ҳикояҳои фантастикӣ" 5. Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ: "Ашъор" 6. Низомии Ганҷавӣ: "Хусраву Ширин" 7. С. Турсун: "Се рӯзи як баҳор" 8. М. Турсунзода: "Қиссаи Ҳиндустон" 9. С. Улуғзода: "Достонҳо аз "Шоҳнома"-и Фирдавсӣ. 10. Носири Хусрав: "Сафарнома" 11. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Сиевуш" 12. Хоқонӣ "Харобаҳои Мадоин" (маҷмӯаи қасоид ва ғазалиет) 13. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Рустам ва Сӯҳроб" 14. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Ҷанги Рустам бо Исфандиер" 15. Фирдавсӣ: Достони "Марги Рустам" 16. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Сиевуш" (бо расмҳои ранга) 17. Абулқосим Фирдавсӣ: Достони "Ҷанги Рустам бо Деви сапед" 18. Умари Хайем: "Наврӯзнома" 19. Амир Хусрав: "Дувалронӣ ва Хизрхон" 20. Низомии Ганҷавӣ: "Ҳафт пайкар" 21. Умари Хайем: Рубоиет 22. Носири Хусрав: "Ашъори баргузида" 23. Абдураҳмони Ҷомӣ: Ғазалиет 24. Хусрави Деҳлавӣ: "Гулчини ғазалиет" 25. Саноии Ғазнавӣ: "Маҷмӯаи ашъори панду ахлоқии шоир"
Девятый класс 1.Саъдии Шерозӣ: Куллиет (иборат аз чаҳор ҷилд) 2. Саъдии Шерозӣ ""Бӯстон" 3. Саъдии Шерозӣ: Гулчине аз "Гулистон" 4. Саъдии Шерозӣ: "Гулистон" 5. Камоли Хуҷандӣ: "Девон" 6. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини асарҳо 7. Ҳусайн Воизи Кошифӣ: "Анвори Суҳайлӣ" 8. С.Улуғзода: "Ривояти суғдӣ" 9. Ҳикояҳо аз "Маснавии Маънавӣ"-и Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ 10. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Баҳористон" 11. Абдураҳмони Ҷомӣ: "Юсуф ва Зулайхо" 12. Ҳофизи Шерозӣ: "Куллиет" 13. Убайди Зоконӣ: "Рисолаи дилкушо" 14. Убайди Зоконӣ: "Мӯш ва гурба" 15. Убайди Зоконӣ: "Мутоибот" 16. С. Улуғзода: Достонҳои "Шоҳнома" 17. А. Афсаҳзод: "Абдураҳмони Ҷомӣ" 18. С. Улуғода: "Восеъ" 19. Ҷалолиддини Рӯмӣ: "Девони кабир" 20. А. Самад: "Паррончакҳо" 21. Алишер Навоӣ: "Хасат-ул-мутаҳайирин"
Десятый класс 1. Аҳмади Дониш: ҳикояҳо аз "Наводир-ул-вақоеъ" 2. Аҳмади Дониш: ҳикоят дар бораи "Шукурбеки дузд" 3. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз рӯзгори адибон 4. Аҳмади Дониш: Ҳикояҳо аз сафарҳои Россия 5. Суҳбатҳои Дониш бо донишмандони Россия 6. С.Айнӣ: Восифи ва хулосаҳои "Бадоеъ-ул-вақоеъ" 7. Нақибхон Туғрал: "Ғазалиети шоир" 8. Шамсиддин Шоҳин: Гулчини ғазалиети шоир 9. Шамсиддин Шоҳин: Бадоеъ-ус-саноеъ" 10. Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ: достони "Комде ва Мадан" 11. Камолиддин Биноӣ: Достони "Беҳрӯзу Баҳром" 12. Абдураҳмон Мушфиқӣ: "Ғазалиет" 13. Абдураҳмон Мушфиқӣ: "Девони мутоибот" 14. Соиби Табрезӣ: "Девони ғазалиет" 15. Сайидои Насафӣ: "Мухаммас ва ғазалиети баргузида" 16. Шавқати Бухороӣ: "Девони ғазалиет" 17.Фитрати Зардӯзии Самарқандӣ: Достони "Толибу Матлуб" 18.Фахриддини Гургонӣ: "Вис ва Ромин" 19. Муҳаммад ибни Яъқуб: "Барзунома" 20. Мухтори Ғазнавӣ: "Шаҳриернома" 21. Абдулқодири Бедил: достони "Комде ва Мадан" 22. Абдулқодири Бедил: Гулчини рубоиет 23. Абдулқодири Бедил: "Тасвири табиати кӯҳистони Байрот" 24. Зебуннисо: Ғазалиет
Одиннадцатый класс 1. С.Айнӣ: "Еддоштҳо", қисми 1-2 2. С.Айнӣ: "Еддоштҳо", қисми 3-4 3. С.Айнӣ: "Қаҳрамони халқ тоҷик Темурмалик" 4. С.Айнӣ: " Исени Муқаннаъ" 5. С.Айнӣ: повести "Марги судхӯр" 6. С.Айнӣ: "Мактаби куҳна" 7. С. Айнӣ: "Одина" 8. А.Лоҳутӣ: "Ашъори шоир" 9. М.Турсунзода: Достони "Ҷони ширин" 10. Шеърҳои бачагонаи А.Лоҳутӣ 11. А.Лоҳутӣ: "Еддоштҳо" 12. А.Лоҳутӣ: "Ашъор" 13. М. Турсунзода: "Қиссаи ҳиндустон" 14. М. Турсунзода: "Ман аз шарқи озод" 15. М. Турсунзода: "Садои Осие" 16. М. Турсунзода: "Модарнома" 17. М. Турсунзода: достони "Духтари муқаддас" 18. М. Турсунзода: Гулчини ашъор 19. Пулод Толис: "Тобистон" 20. Т. Асирӣ: "Гулчини ашъор" 21. С. Айнӣ: "Марги судхӯр" 22. Ҷ. Икромӣ: "Духтари оташ" 23. Ҷ. Икромӣ: "Дувоздаҳ дарвозаи Бухоро" 24. Ҷ. Икромӣ: "Тахти вожгун" 25. Ҷ. Икромӣ, Ҳ.Назаров "Саргузашти Сафармахсум" 26. С. Улуғзода: "Восеъ" 27. А.Лоҳутӣ: "Ғалабаи Таня" 28. Р.Ҷалил: "Шӯроб" 29. Л. Шералӣ: "Модарнома 30. А. Самад: "Гардиши девбод".
Как видно из списка, произведения русских классиков практически полностью исключены из рекомендаций Минобразования – в списке есть только "Синий лапоть" Михаила Пришвина. Однако, в списке есть рекомендация для второклашек - прочитать "Народные сказки Китая" ("Афсонаҳои мардуми Чин", Гулгун, 2003), и для шестиклашек – "Сказки народов мира". Также рекомендовано прочесть книги Чингиза Айтматова "Первый учитель" (Ч.Айтматов, "Муаллими нахустин"), "Мой Дагестан" Расула Гамзатова, а также произведения Даниэля Дефо – "Приключения Гулливера" и "Робинзон Крузо", а также "Маугли" Киплинга. Все остальные рекомендации относятся только к представителям таджикской литературы.
Между тем, школьные учителя на время столь продолжительных каникул также не останутся без дела - согласно решению Минобразования и науки, школьные учителя будут повышать свои знания на курсах повышения квалификации. Им также поручено прочесть книгу Эмомали Рахмона "Таджики в зеркале истории". 13.01.2015
|